Verb Forms - Practice Sentences: In the last five chapters we covered five different verb-forms, using पठ् / paTh (read) and गम् / gam (go) धातु / dhaatu. For better vocabulary the following is a list of different sentences using many more verbs and nouns for your reference. The sentences cover all the five verb-forms we have covered so far.
Present Tense - लट्लकार / laTlakaara | ||||
---|---|---|---|---|
आङ्ग्लभाषा / English | संस्कृत / Sanskrit | शब्द Noun |
धातु Verb |
Notes |
The boy reads/is reading. | बालकः पठति baalakaH paThati |
बालक baalaka |
पठ् paTh |
लट्लकार or laTlakaara is the onlyverb-form to represent present tense. Unlike English where simple present(verb + s, verb + es) and present-continous (verb + ing) forms are possible, in Sanskrit laTlakaararepresents both. So, "the boy reads" and "the boy is reading" will have same verb-forms. |
The pupil is saluting. | शिष्यः नमति shiShyaH namati |
शिष्य shiShya |
नम् nam |
|
The elder brother speaks. | अग्रजः वदति agrajaH vadati |
अग्रज agraja |
वद् vad |
|
The father looks. | जनकः पश्यति janakaH pashyati |
जनक janaka |
दृश् dRRish |
|
The son is going to school. | पुत्रः विद्यालयं गच्छति putraH vidyaalaya.n gachchhati |
पुत्र putra |
गम् gam |
|
The horse runs. | अश्वः धावति ashvaH dhaavati |
अश्व ashva |
धाव् dhaav |
|
The tree bears fruit. | वृक्षः फलति vRRikshaH phalati |
वृक्ष vRRiksha |
फल् phal |
|
The servant is standing. | सेवकः तिष्ठति sevakaH tiShThati |
सेवक sevaka |
स्था sthaa |
|
The beggar wanders. | भिक्षुकः अटति bhikshukaH aTati |
भिक्षुक bhikshuka |
अट् aT |
|
He is laughing. | सः हसति saH hasati |
तद् (पुं) tad (pu.n) |
हस् has |
|
The mother cooks. | अम्बा पचति ambaa pachati |
अम्बा ambaa |
पच् pach |
|
The son is laughing. | सुतः हसति sutaH hasati |
सुत suta |
हस् has |
|
The girl writes poems. | बाला पद्यानि लिखति baalaa padyaani likhati |
बाला baalaa |
लिख् likh |
|
She is drinking milk. | सा दुग्धं पिवति saa dugdha.n pivati |
तद् (स्त्री) tad (strii) |
पा paa |
|
It is evening. | सन्ध्या भवति sandhyaa bhavati |
सन्ध्या sandhyaa |
भू bhuu |
|
The goat grazes. | अजः चरति ajaH charati |
अज aja |
चर् char |
|
She is leading. | सा नयति saa nayati |
तद् (स्त्री) tad (strii) |
नी nii |
|
The flower blooms. | पुष्पं विकसति puShpa.n vikasati |
पुष्प puShpa |
वि + कस् vi + kas |
|
The fruit falls. | फलम् पतति phalam patati |
फल phala |
पत् pat |
|
Friend is giving. | मित्रं यच्छति mitra.n yachchhati |
मित्र mitra |
यच्छ् yachchh |
|
Artists are sketching. | चित्रकाराः लिखन्ति chitrakaaraaH likhanti |
चित्रकार chitrakaara |
लिख् likh |
|
Porters are carrying. | भारवाहाः वहन्ति bhaaravaahaaH vahanti |
भारवाह bhaaravaaha |
वह् vah |
|
Theives are running. | चोराः धावन्ति choraaH dhaavanti |
चोर chora |
धाव् dhaav |
|
Washermen are washing. | रजकाः क्षालयन्ति rajakaaH kshaalayanti |
रजक rajaka |
क्षाल् kshaal |
|
Carpenters do carpentry. | तक्षकाः तक्षन्ति takshakaaH takshanti |
तक्षक takshaka |
तक्ष् taksh |
|
Singers are singing. | गायकाः गायन्ति gaayakaaH gaayanti |
गायक gaayaka |
गै gai |
|
Dancers are dancing. | नटाः नृत्यन्ति naaTaaH nRRityanti |
नट naTa |
नृत् nRRit |
|
Cooks are cooking. | पाचकाः पचन्ति paachakaaH pachanti |
पाचक paachaka |
पच् pach |
|
Devotees are meditating. | भक्ताः ध्यान्ति bhaktaaH dhyaanti |
भक्त bhakta |
ध्यै dhyai |
|
They smell flowers. | ते पुष्पाणि जिघ्रन्ति te puShpaaNi jighranti |
तद् (पुं) tad (pu.n) |
घ्रा ghraa |
|
They remember. | ते स्मरन्ति te smaranti |
तद् (पुं) tad (pu.n) |
स्मृ smRRi |
|
Barbers shave. | नापिताः मुण्डयन्ति naapitaaH muNDayanti |
नापित naapita |
मुण्ड् muND |
|
Weavers weave. | तन्तुवायाः वयन्ति tantuvaayaaH vayanti |
तन्तुवाय tantuvaaya |
- | |
Goats graze. | अजाः चरन्ति ajaaH charanti |
अज aja |
चर् char |
|
Fruits shake. | फलानि स्फुरन्ति phaalaani sphuranti |
फल phala |
- | |
You are reading the book. | त्वं पुस्तकं पठसि tva.n pustaka.n paThasi |
युस्मद् yusmad |
पठ् paTh |
|
You are saluting. | त्वं नमसि tva.n namasi |
युस्मद् yusmad |
नम् nam |
|
You are speaking. | त्वं वदसि tva.n vadasi |
युस्मद् yusmad |
वद् vad |
|
You see. | त्वं पश्यसि tva.n pashyasi |
युस्मद् yusmad |
दृश् dRRish |
|
All of you fall. | यूयं पतथ yuuya.n patatha |
युस्मद् yusmad |
पत् pat |
|
All of you are leading. | यूयं नयथ yuuya.n nayatha |
युस्मद् yusmad |
नी nii |
|
All of you rebuke. | यूयं निन्दथ yuuya.n nindatha |
युस्मद् yusmad |
निन्द् nind |
|
I wish. | अहम् इच्छामि aham ichchhaami |
अस्मद् asmad |
इष् iSh |
|
I am dancing. | अहम् नृत्यामि aham nRRityaami |
अस्मद् asmad |
नृत् nRRit |
|
I remember. | अहम् स्मरामि aham smaraami |
अस्मद् asmad |
स्मृ smRRi |
|
I reside. | अहम् वसामि aham vasaami |
अस्मद् asmad |
वस् vas |
|
I am asking a question. | अहम् प्रश्नं पृच्छामि aham prashna.n pRRichchhaami |
अस्मद् asmad |
प्रच्छ् prachchh |
|
We play. | वयं क्रीडामः vaya.n kriiDaamaH |
अस्मद् asmad |
क्रीड् krriD |
|
We are writing. | वयं लिखामः vaya.n likhaamaH |
अस्मद् asmad |
लिख् likh |
|
We are drinking. | वयं पिबामः vaya.n pibaamaH |
अस्मद् asmad |
पा paa |
Future Tense - लृट्लकार / lRRiTlakaara | ||||
---|---|---|---|---|
आङ्ग्लभाषा / English | संस्कृत / Sanskrit | शब्द Noun |
धातु Verb |
Notes |
The boy will read. | बालकः पठिष्यति baalakaH paThiShyati |
बालक baalaka |
पठ् paTh |
- |
The student will go to school. | च्छात्रः विद्यालयं गमिष्यति chchhaatraH vidyaalaya.n gamiShyati |
च्छात्र chchhaatra |
गम् gam |
- |
They will speak. | ते वदिष्यन्ति te vadiShyanti |
तद् (पुं) tad (pu.n) |
वद् vad |
- |
Artist will sketch the picture. | चित्रकारः चित्रं लिखिष्यति chitrakaaraH chitra.n likhiShyati |
चित्रकार chitrakaara |
लिख् likh |
- |
It will be evening. | सन्ध्या भविष्यति sandhyaa bhaviShyati |
सन्ध्या sandhyaa |
भू bhuu |
- |
Teacher will teach. | गुरुः पाठयिष्यति guruH paaThayiShyati |
गुरु guru |
पाठ् / paaTh | - |
The flowers will bloom. | पुष्पाणि विकसिष्यन्ति puShpaaNi vikasiShyanti |
पुष्प puShpa |
वि + कस् vi + kas |
- |
Barber will shave. | नापितः मुण्डयिष्यति naapitaH muNDayiShyati |
नापित naapita |
मुण्ड् muND |
- |
You will read. | त्वं पठिष्यसि tva.n paThiShyasi |
युस्मद् yusmad |
पठ् paTh |
- |
You all will play. | युयं क्रीडिष्यथ vaya.n kriiDiShyatha |
युस्मद् yusmad |
क्रीड् kriiD |
- |
I will go. | अहं गमिष्यामि aha.n gamiShyaami |
अस्मद् asmad |
गम् gam |
- |
I will write letter. | अहं पत्रम् लिखिष्यामि aha.n patram likhiShyaami |
अस्मद् asmad |
लिख् likh |
- |
We will play. | वयं क्रीडिष्यामः vaya.n kriiDiShyaamaH |
अस्मद् asmad |
क्रीड् kriiD |
- |
Past Tense - लङ्लकार / laN^lakaara | ||||
---|---|---|---|---|
आङ्ग्लभाषा / English | संस्कृत / Sanskrit | शब्द Noun |
धातु Verb |
Notes |
The boy read/was reading. | बालकः अपठत् baalakaH apaThat |
बालक baalaka |
पठ् paTh |
लङ्लकार or laN^lakaara is the onlyverb-form to represent past tense. Unlike English where simple past andpast-continous (verb + ing) forms are possible, in Sanskrit laN^lakaararepresents both. So, "the boy went" and "the boy was going" will have same verb-forms. Past tense can also be represented using तवत् (tavat) prefix with the verbs. This has been covered in a different chapter. |
He played. | सः अक्रीडत् saH akriiDat |
तद् (पुं) tad (pu.n) |
क्रीड् kriiD |
|
She stood. | सा अतिष्ठत् saa atiShThat |
तद् (स्त्री) tad (strii) |
स्था sthaa |
|
Cobbler gave the sandal. | चर्मकारः पादरक्षाम् अयच्छत् charmakaarah paadarakshaam ayachchhat |
चर्मकार charmakaara |
यच्छ् yachchh |
|
The lion killed the deer. | सिंहः मृगम् अमारयत् si.nhaH mRRigam amaarayat |
सिंह si.nha |
मृ mRRi |
|
The tiger ate flesh. | व्याघ्रः मांसम् अखादत् vyaaghraH maa.nsam akhaadat |
व्याघ्र vyaaghra |
खाद् khaad |
|
The cat saw the rat. | मार्जारः मूषकम् अपश्यत् maarjaaram muuShakam apashyat |
मार्जार maarjaara |
दृश् dRrish |
|
The friend wrote a letter. | वयसः पत्रम् अलिखत् vayasaH patram alikhat |
वयस vayasa |
लिख् likh |
|
One went to village. | एकः ग्रामम् अगच्छत् ekaH graamam agachchhat |
एक eka |
गम् gam |
|
They laughed. | ते अहसन् te ahasan |
तद् (पुं) tad (pu.n) |
हस् has |
|
Students played. | च्छात्रः अक्रीडन् chchhaatraaH akriiDan |
च्छात्र chchhaatra |
क्रीड् kriiD |
|
Thieves stole the box. | चोराः पेटिकाम् अहरन् choraaH peTikaam aharan |
चोर chora |
हर् har |
|
Students asked question. | च्छात्राः प्रश्नम् अपृच्छन् chchhaatraaH prashnam apRRichchhan |
च्छात्र chchhaatra |
प्रच्छ् prachchh |
|
Bisons grazed grass. | महिषाः तृणानि अचरन् mahiShaaH tRiNaani acharan |
महिष mahiSha |
चर् char |
|
Women sang. | महिलाः अगायन् mahilaaH agaayan |
महिला mahilaa |
गै gai |
|
Snakes swallowed frogs. | सर्पाः मण्डूकान् अगिलन् sarpaaH maNDuukaan agilan |
सर्प sarpa |
गिल् gil |
|
Porters bore the burden. | भारवाहाः भारम् अवहन् bhaaravaahaaH bhaaram avahan |
भारवाह bharavaaha |
वह् vah |
|
Fishermen took away the fish. | धिवराः मीनम् अनयन् dhivaraaH miinam anayan |
धिवर dhivara |
नी nii |
|
You ran. | त्वम् अधावः tvam adhaavaH |
युस्मद् yusmad |
धाव् dhaav |
|
You danced. | त्वम् अनृत्यः tvam anRRityaH |
युस्मद् yusmad |
नृत् nRRit |
|
You read. | त्वम् अपठः tvam apaThaH |
युस्मद् yusmad |
पठ् paTh |
|
All of you saw the book. | यूयं पुस्तकम् अपश्यत् yuuya.n pustakam apashyat |
युस्मद् yusmad |
दृश् dRRish |
|
All of you ate. | यूयं अखादतः yuuya.n akhaadataH |
युस्मद् yusmad |
खाद् khaad |
|
I saluted the teacher. | अहं गुरूम् अनमम् aha.n guruum anamam |
अस्मद् asmad |
नम् nam |
|
I remembered the matter. | अहं विषयम् अस्मरम् aha.n viShayam asmaram |
अस्मद् asmad |
स्मृ smRRi |
|
I smelt the flower. | अहं पुष्पम् अजिघ्रम् aha.n puShpam ajighram |
अस्मद् asmad |
घ्रा ghraa |
|
I saw the picture. | अहं चित्रम् अपश्यम् aha.n chitram apashyam |
अस्मद् asmad |
दृश् dRRish |
|
I wrote a letter. | अहं पत्रम् अलिखम् aha.n patram alikham |
अस्मद् asmad |
लिख् likh |
|
We spoke. | वयम् अवदाम vayam avadaama |
अस्मद् asmad |
वद् vad |
|
We ate. | वयम् अखादाम vayam akhaadaama |
अस्मद् asmad |
खाद् khaad |
|
We played. | वयम् अक्रीडाम vayam akriiDaama |
अस्मद् asmad |
क्रीड् kriiD |
Imperative Mood - आझयांलोट्लकार / aajhaayaa.nloTlakaara | ||||
---|---|---|---|---|
आङ्ग्लभाषा / English | संस्कृत / Sanskrit | शब्द Noun |
धातु Verb |
Notes |
Let the boy read. | बालकः पठतु baalakaH paThatu |
बालक baalaka |
पठ् paTh |
- |
Let the boy write. | बालकः लिखतु baalakaH likhatu |
बालक baalaka |
लिख् likh |
- |
Let him carry. | सः वहतु saH vahatu |
तद् (पुं) tad (pu.n) |
वह् vah |
- |
Let the singer sing. | गायकः गायतु gaayakaH gaayatu |
गायक gaayaka |
गै gai |
- |
Let her run. | सा धावतु saa dhaavatu |
तद् (स्त्री) tad (strii) |
धाव् dhaav |
- |
Let the servant wash. | सेवकः प्रक्षालयतु sevakaH prakshaalayatu |
सेवक sevaka |
प्र + क्षाल् prakshaal |
- |
Let the girl read. | बाला पठतु baalaa paThatu |
बाला baalaa |
पठ् paTh |
- |
Let the student ask question. | च्छात्रः प्रश्नं पृच्छतु chchhaatra prashna.n pRRichchhatu |
च्छात्र chchhaatra |
प्रच्छ् prachchh |
- |
Let the dancers dance. | नटाः नृत्यन्तु naTaaH nRRityantu |
नट naTa |
नृत् nRRit |
- |
Let them reside. | ते वसन्तु te vasantu |
तद् (पुं) tad (pu.n) |
वस् vas |
- |
Let the beggars wander. | भिक्षुकाः अटन्तु bhikshukaaH aTantu |
भिक्षुक bhikshuka |
अट् aT |
- |
Let the women see. | महिलाः पश्यन्तु mahilaaH pashyantu |
महिला | दृश् dRRish |
- |
You go. | त्वं गच्छ tva.n gachchha |
युस्मद् yusmad |
गम् gam |
- |
You stand up. | त्वं उत्तिष्ठ tva.n uttiShTha |
युस्मद् yusmad |
स्था sthaa |
- |
You drink. | त्वं पिब tva.n piba |
युस्मद् yusmad |
पा paa |
- |
All of you speak. | यूयं वदत yuuya.n vadata |
युस्मद् yusmad |
वद् vad |
- |
All of you go. | यूयं गच्छत yuuya.n gachchhata |
युस्मद् yusmad |
गम् gam |
- |
All of you see. | यूयं पश्यत yuuya.n pashyata |
युस्मद् yusmad |
दृश् dRRish |
- |
Let me go. | अहं गच्छानि aha.n gachchhaani |
अस्मद् asmad |
गम् gam |
- |
Let me write. | अहं लिखानि aha.n likhaani |
अस्मद् asmad |
लिख् likh |
- |
Let me read. | अहं पठानि aha.n paThaani |
अस्मद् asmad |
पठ् paTh |
- |
Let us drink. | वयं पिवाम vaya.n pivaama |
अस्मद् asmad |
पा paa |
- |
Let us ask. | वयं पृच्छाम vaya.n pRRichchhaama |
अस्मद् asmad |
प्रच्छ् prachchh |
- |
Let us sing. | वयं गायाम vaya.n gaayaama |
अस्मद् asmad |
गै gai |
- |
Optative Mood - विधैलिङ्लकार / vidhailiN^lakaara | ||||
---|---|---|---|---|
आङ्ग्लभाषा / English | संस्कृत / Sanskrit | शब्द Noun |
धातु Verb |
Notes |
The boy should/may read. | बालकः पठेत् baalakaH paThet |
बालक baalaka |
पठ् paTh |
विधैलिङ्लकार or vidhailiN^lakaara |
It may rain today. | अद्य वृष्टिं भवेत् adya vRRiShTi.n bhavet |
- | भू bhuu |
|
Students should study. | च्छात्राः पठेत् chchhaatraaH paThet |
च्छात्र chchhaatra |
पठ् paTh |
|
Dancers may dance. | नटाः नृत्येयुः naTaaH nRRityeyuH |
नटा naTa |
नृत् nRRit |
|
Mother may cook. | अम्बा पचेत् ambaa pachet |
अम्बा ambaa |
पच् pach |
|
Servant should wash the cloathes. | सेवकः वस्त्राणि क्षालयेत् sevakaH vaastraaNi kshaalayet |
सेवक sevaka |
क्षाल् kshaal |
|
They may stay. | ते तिष्ठेयम् te tiShTheyam |
तद् (पुं) tad (pu.n) |
स्था sthaa |
|
She may go to school. | सा विद्यालयं गछ्चेत् saa vidyaalaya.n gachchhet |
तद् (स्त्री) tad (strii) |
गम् gam |
|
Boys may eat the fruits. | बालाः फलानि खादेयुः baalaaH phalaani khaadeyuH |
बाल baala |
खाद् khaad |
|
Women may sing. | महिलाः गायेयुः mahilaaH gaayeyuH |
महिला mahilaa |
गै gai |
|
You should salute the teacher. | त्वं गुरुम् नमे tvam gurum name |
युस्मद् yusmad |
नम् nam |
|
You should read. | त्वम् पठे tvam paThe |
युस्मद् yusmad |
पठ् paTh |
|
You should go to temple. | त्वम् देवालयं गच्छे tvam devaalaya.n gachchhe |
युस्मद् yusmad |
गम् gam |
|
All of you should remember the matter. | युयं विष्यं स्मरेत yuya.n viShya.n smareta |
युस्मद् yusmad |
स्मृ smRRi |
|
All of you should see the picture. | युयं चित्रं पश्येत yuya.n chitra.n pashyeta |
युस्मद् yusmad |
दृश् dRRish |
|
I should read the book. | अहं पुस्तकं पठेयम् aha.n pustaka.n paTheyam |
अस्मद् asmad |
पठ् paTh- |
|
I may play. | अहं क्रीडेयम् aha.n kriiDeyam |
अस्मद् asmad |
क्रीड् kriiD |
|
I should write the letter. | अहं पत्रं लिखेयम् aha.n patra.n likheyam |
अस्मद् asmad |
लिख् likh |
|
We should drink milk. | वयं दुग्धं पिवेम vaya.n digdha.n pivema |
अस्मद् asmad |
पा paa |
|
We may go to village. | वयं ग्रामं गच्छेम vaya.n graama.n gachchhema |
अस्मद् asmad |
गम् gam |